لکنت زبان کودک، یک مشکل رایج گفتاری است که باعث اختلال در جریان طبیعی گفتار کودکان می شود. درک علت ها، علائم و عوارض لکنت زبان کودک برای والدین مهم است تا آن ها بتوانند کمک های لازم را به فرزندان خود ارائه دهند. امروز در وب سایت میس عطی، انواع مختلف لکنت، علل احتمالی آن، نحوه تشخیص و درمان های موجود را بررسی خواهیم کرد. ما همچنین در مورد راه هایی صحبت خواهیم کرد که والدین می توانند به فرزندان خود در مدیریت لکنت زبان کمک کنند.
بیشتر بخوانید:
معرفی خود به انگلیسی برای کودکان
علائم لکنت زبان در کودکان
شناخت علائم لکنت زبان کودک می تواند به والدین کمک کند تا تشخیص دهند که آیا فرزندشان در خطر این بیماری است یا خیر. توجه به این نکته ضروری است که رشد هر کودک منحصر به فرد است و مشکلات خفیف در رشد گفتار در کودکان رایج است. با این حال، اگر علائم برای مدت طولانی باقی بماند، ممکن است نشان دهنده لکنت زبان کودک باشد.
علائم لکنت می تواند در طول روز و در موقعیت های مختلف متفاوت باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- تکرار صداها، هجاها یا کلمات. مانند: “مَ، مَ، مَ، من”
- طولانی شدن صداها. مانند: “آاااانجا”
- استفاده بیش از حد از الفاظی مانند “ممم” یا “مثلا”. به عنوان مثال: “من میخواهم که…مممم مثلا…ممم”
- آهسته صحبت کردن با مکث های مکرر.
- تجربه گفتار مسدود شده؛ به معنای این که دهان برای صحبت کردن باز است، اما هیچ کلمه ای بیرون نمی آید.
- احساس نفس تنگی یا عصبی بودن هنگام صحبت کردن.
- افزایش لکنت در هنگام خستگی، هیجان یا استرس.
- ترس از صحبت کردن.
اگر این علائم برای مدت طولانی ادامه داشته باشند، حتما با یک متخصص مشورت کنید.
بیشتر بخوانید:
انواع لکنت زبان کودک
انواع مختلفی از لکنت زبان کودک وجود دارد که دانستن آن ها می تواند به والدین کمک کند تا این مسئله را به طور موثر شناسایی کرده و به آن رسیدگی کنند.
لکنت رشدی
شایع ترین نوع لکنت زبان کودک، لکنت رشدی است. لکنت رشدی معمولاً بین 2 تا 5 سالگی رخ می دهد و اغلب با تاخیر در رشد گفتار و زبان همراه است. کودکان مبتلا به لکنت رشدی ممکن است صداها، هجاها یا کلمات را تکرار کنند و در برقراری ارتباط موثر افکار خود دچار مشکل شوند.
لکنت نوروژنیک
از طرف دیگر، لکنت نوروژنیک در نتیجه سکته مغزی یا آسیب مغزی رخ می دهد. لکنت نوروژنیک به دلیل مشکلات سیگنال های بین مغز، اعصاب و عضلات درگیر در گفتار ایجاد می شود. این نوع لکنت در کودکان نسبتاً نادر است.
بیشتر بخوانید:
نقش والدین در تقویت مهارتهای زبانی کودکان: 7 توصیه کاربردی
لکنت روان شناختی
لکنت روان شناختی نیز غیرمعمول است و ممکن است پس از ضربه عاطفی یا در کنار مشکلات روان شناختی رخ دهد. توجه به این نکته ضروری است که لکنت روان شناختی با لکنت رشدی متفاوت است و ممکن است نیاز به درمان تخصصی داشته باشد.
بیشتر بخوانید:

علل لکنت زبان در کودکان
علت دقیق لکنت زبان کودک هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، عوامل خاصی وجود دارد که می تواند احتمال ابتلای کودکان به لکنت زبان را افزایش دهد.
سابقه خانوادگی
کودکانی که سابقه خانوادگی لکنت دارند بیشتر احتمال دارد خودشان به این بیماری مبتلا شوند. با اینکه ژن های خاص مسئول لکنت رشدی شناسایی نشده اند، به نظر می رسد که بخشی از این بیماری ژنتیکی است.
بیشتر بخوانید:
7 روش خلاقانه برای تقویت مهارت شنیداری کودکان در زبان انگلیسی
اختلالات گفتار و زبان
کودکانی که اختلالات گفتاری یا زبانی دارند، ممکن است در معرض خطر لکنت زبان باشند. این اختلالات می تواند بر اعتماد به نفس کودک در صحبت کردن تأثیر بگذارد و منجر به ناامیدی و لکنت زبان کودک شود.
عوامل عاطفی
عواطف شدید، مانند ترس یا اضطراب، می تواند لکنت زبان را در کودکان تشدید کند. علاوه بر این، اگر اعضای خانواده ترس یا نگرانی خود را مورد لکنت نشان دهند، ممکن است بر سلامت عاطفی کودک و توانایی او در برقراری ارتباط موثر تأثیر بگذارد.
بیشتر بخوانید:
راهنمای جامع انتخاب بهترین کتابهای آموزش زبان انگلیسی برای کودکان

تشخیص لکنت در کودکان
اگر علائم لکنت زبان در کودکان را مشخص شد، ارزیابی کاملی توسط یک گفتار درمانگر به جهت تعیین شدت و ماهیت این بیماری انجام شود. آنها احتمالاً در مورد تاریخچه خانوادگی و الگوهای گفتاری کودک می پرسند تا بتوانند راهنمایی های لازم را ارائه دهند. آسیب شناس گفتار و زبان (گفتار درمانگر) در تشخیص و درمان اختلالات گفتاری و زبانی تخصص دارد. در طول ارزیابی، او سوالاتی در مورد توانایی های گفتاری و زبانی کودک می پرسد و ممکن است از تکنیک ها و سناریوهای مختلفی برای ارزیابی الگوهای گفتاری او استفاده کند.
بیشتر بخوانید:
سلام و احوالپرسی با بچه های پیش دبستانی

درمان لکنت زبان کودک
در حالی که هیچ درمان قطعی ای برای لکنت زبان وجود ندارد، تشخیص زودهنگام علت تشدید لکنت زبان در کودکان می تواند به جلوگیری از ادامه آن تا بزرگسالی کمک کند. روش درمان به مواردی مثل علائم، سن و سلامت کلی کودک بستگی دارد. یک گفتار درمانگر خبره، از نزدیک با کودک در ارتباط است و با ایجاد تکنیک ها و استراتژی های موثر، برای درمان او تلاش می کند. این استراتژی ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تاکید بر کنترل تنفس و کاهش سرعت صحبت کردن.
- تمرین تکنیک های آرامش بخش برای کاهش اضطراب و تنش.
- استفاده از تکنیک های گفتاری برای بهبود روانی.
- تشویق ارتباط صحیح والدین با کودک برای ایجاد یک محیط حمایتی و به دور از استرس.
در برخی موارد، درمان های اضافی مانند جلسات مشاوره ممکن است سودمند باشد. همه این موارد می تواند حمایت عاطفی لازم را برای کودک فراهم کند و به او کمک کند تا مکانیسم های موثری را برای مقابله با لکنت زبان ایجاد به کار بگیرد.
بیشتر بخوانید:
آیا لکنت زبان درمان دارویی دارد؟
لکنت زبان کودک معمولاً یک اختلال گفتاری عصبی-روانی است که بیشتر به کمک روشهای گفتاردرمانی، تمرینات روانشناختی و تکنیکهای رفتاری درمان میشود و در حال حاضر درمان دارویی قطعی و مشخصی برای آن وجود ندارد. برخی داروها مانند داروهای ضد اضطراب یا داروهای مخصوص اختلالات عصبی در شرایط خاص و با نظر پزشک متخصص ممکن است برای کاهش علائم همراه مانند اضطراب یا فشار روانی تجویز شوند. اما این داروها مستقیماً لکنت را درمان نمیکنند، بلکه به بهبود شرایط روحی و تمرکز فرد کمک میکنند.
تحقیقات درباره تأثیر دارو بر لکنت هنوز ادامه دارد و نتایج قطعی نیستند. به همین دلیل، درمان اصلی لکنت همچنان گفتاردرمانی منظم، تمرینات تنفسی، و تکنیکهای روانشناختی است. بهترین راه، مراجعه به گفتاردرمانگر و متخصص مغز و اعصاب برای بررسی دقیق شرایط فردی است. درمان زودهنگام، کلید موفقیت در کاهش لکنت محسوب میشود.
بیشتر بخوانید:
پیشگیری از لکنت زبان در کودکان
پیشگیری از لکنت زبان کودک نیازمند توجه به شیوههای ارتباطی والدین و محیط اطراف کودک است. مهمترین نکته، صحبت کردن با کودک به آرامی، شمرده و با حوصله است تا او احساس فشار یا عجله نکند. والدین باید از انتقاد، تصحیح مداوم یا تکمیل جملات کودک پرهیز کنند تا اضطراب کلامی در او ایجاد نشود. ایجاد محیطی آرام، بدون تنش و پر از تشویق میتواند نقش مؤثری در تقویت اعتماد به نفس کودک ایفا کند.
گوش دادن فعال به صحبتهای کودک و فرصت دادن به او برای کامل کردن حرفهایش بسیار کمککننده است. همچنین توصیه میشود کودکان در معرض تلویزیون، موبایل و محتوای نامناسب یا پرتنش قرار نگیرند. در صورت مشاهده هرگونه علائم لکنت یا اختلال گفتاری، مراجعه زودهنگام به گفتاردرمانگر میتواند از مزمن شدن مشکل جلوگیری کند. تعامل مثبت، بازیهای گفتاری و داستانگویی نیز به توسعه مهارتهای زبانی کودک کمک زیادی میکند.
بیشتر بخوانید:
سن شروع لکنت زبان در کودکان
لکنت زبان معمولاً بین سنین ۲ تا ۵ سالگی در کودکان ظاهر میشود، یعنی زمانی که رشد زبانی آنها به سرعت در حال پیشرفت است. در این سن، کودکان واژگان زیادی یاد میگیرند و سعی میکنند جملات پیچیدهتری بسازند، که همین مسئله گاهی باعث بروز لکنت میشود. در بسیاری از موارد، لکنت بهصورت موقتی و گذرا دیده میشود و با حمایت مناسب از بین میرود.
اما اگر بیش از ۶ ماه ادامه یابد یا شدت آن زیاد باشد، نیاز به بررسی تخصصی دارد. پسران بیش از دختران در معرض لکنت زبان قرار دارند و این تفاوت ممکن است به تفاوتهای عصبی و زبانی مربوط باشد. لکنت میتواند بهصورت تکرار صداها، کشیدن کلمات یا مکثهای غیرعادی بروز کند. تشخیص زودهنگام لکنت زبان کودک نقش کلیدی در کنترل و درمان موفق دارد. اگر والدین متوجه تغییراتی در گفتار کودک شوند، باید با گفتاردرمانگر مشورت کنند.
عوارض احتمالی لکنت زبان در کودکان
لکنت زبان کودکان می تواند عوارض مختلفی داشته باشد که بر زندگی روزمره و رفاه کلی کودک تأثیر گذار هستند. برخی از این عوارض عبارتند از:
- مشارکت محدود در فعالیت های گروهی به دلیل مشکلات ارتباطی
- کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس
- عملکرد ضعیف در مدرسه، به ویژه در ارائه های شفاهی یا بحث های کلاسی
- مشکلات اجتماعی، مانند قلدری یا انزوا
والدین و مربیان باید از این عوارض آگاه باشند و اقدامات پیشگیرانه ی مناسب را برای حمایت از رشد عاطفی و اجتماعی فرزند خود انجام دهند.
بیشتر بخوانید:

راه های کمک والدین به کودکان با لکنت زبان
به عنوان والدینی که با لکنت زبان کودک سر و کار دارند، چندین قدم وجود دارد که می توانید برای کمک به فرزندتان در مدیریت و مقابله با لکنت زبان انجام دهید:
- ایجاد یک محیط آرام و حمایتی برای ارتباط با کودک.
- هر روز زمانی را برای گفتگوی صبورانه با فرزندتان اختصاص دهید.
- کودک خود را تشویق کنید تا در مورد موضوعات سرگرم کننده و آسان صحبت کند.
- از واکنش های منفی یا تمام کردن جمله های کودک در هنگام صحبت کردن او خودداری کنید.
- آهسته و واضح با فرزندتان صحبت کنید.
- به کودک خود در حین صحبت کردن توجه کنید و به او زمان دهید تا حرف های خود را بیان کند.
- اگر فرزندتان موضوع لکنت را مطرح می کند، آشکارا درباره آن با او صحبت کنید، صادقانه به سؤالاتش پاسخ دهید و به او حس امنیت بدهید.
حتماً به یاد داشته باشید که لکنت زبان کودک، یک تجربه منحصر به فرد برای او است و روش های درمانی که برای یک کودک موثر است ممکن است برای کودک دیگر موثر نباشد. صبر، درک، و حمایت مداوم برای کمک به کودکانی که لکنت زبان دارند برای مقابله با لکنت کلیدی است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روانشناسی کودک و نحوه پرورش کودک دو زبانه، بلاگ های عطی تی وی را چک کنید!