رشد و توسعه مهارت و عملکرد کودک فرآیندی پویا و پیچیده است که در هر مرحله از زندگی، به شکل خاصی بروز می‌کند. والدین و مربیان باید با درک دقیق این مراحل، بتوانند به کودکان در رشد بهینه‌شان کمک کنند. عملکرد کودکان در زمینه‌های مختلفی مانند مهارت‌های حرکتی، زبانی، اجتماعی و شناختی در هر سنی متفاوت است.
آگاهی از این مهارت‌ها می‌تواند نقش بسزایی در تشخیص نقاط قوت و ضعف کودکان داشته باشد و به برنامه‌ریزی برای پرورش آن‌ها کمک کند.
بیشتر بخوانید:
مهارت های زندگی برای کودکان
نوزادان (0 تا 12 ماهگی)
در دوران نوزادی، تمرکز مهارت و عملکرد کودک روی توسعه مهارت‌های حرکتی و حسی است. نوزادان از بدو تولد شروع به شناخت محیط اطراف خود می‌کنند و از طریق حواس خود، اطلاعات لازم را دریافت و پردازش می‌کنند. برخی از مهم‌ترین مهارت‌های این دوره عبارتند از:
مهارت‌های حرکتی:
نوزادان در ابتدا کنترل کمی بر حرکات خود دارند، اما با گذر زمان یاد می‌گیرند که سر خود را نگه دارند، به‌تدریج توانایی نشستن، غلتیدن و نهایتاً خزیدن را به دست می‌آورند. در حدود 12 ماهگی، بسیاری از نوزادان شروع به ایستادن و حتی برداشتن اولین قدم‌های خود می‌کنند.
مهارت‌های حسی:
نوزادان از طریق حواس پنج‌گانه خود با دنیا ارتباط برقرار می‌کنند. به‌طور مثال، آن‌ها از طریق دیدن، لمس کردن و شنیدن محیط خود را کشف می‌کنند. نوزادان به صداها پاسخ می‌دهند و به مرور زمان شروع به تقلید صداها و تشخیص چهره‌ها می‌کنند.
مهارت‌های زبانی:
اصلی‌ترین مهارت و عملکرد کودک در این مرحله، خندیدن، گریه کردن و در نهایت ایجاد صداهای مختلف برای برقراری ارتباط است. تا پایان سال اول زندگی، بسیاری از کودکان اولین کلمات خود را می‌گویند.
بیشتر بخوانید:
شعر انگلیسی برای کودکان 1 ساله
رشد مهارت و عملکرد کودک نوپاها (1 تا 3 سالگی)
در این دوره، مهارت و عملکرد کودک به طور چشمگیری در زمینه‌های مختلف رشد می‌کنند. این مرحله از زندگی، دوره‌ای است که کودکان به طور فعال با محیط اطراف خود درگیر می‌شوند و شروع به درک بیشتر از دنیای پیرامون خود می‌کنند.
مهارت‌های حرکتی:
در این مرحله، کودکان به تدریج کنترل بیشتری بر حرکات خود پیدا می‌کنند. آن‌ها می‌توانند بدوند، بپرند و شروع به بالا رفتن از پله‌ها کنند. مهارت‌های حرکتی ظریف مانند، توانایی استفاده از قاشق و چنگال یا گرفتن مداد برای کشیدن خطوط ساده در این دوره توسعه می‌یابد.
مهارت‌های زبانی:
مهم‌ترین مهارت و عملکرد کودک در این دوره، گسترش دایره واژگان است. آن‌ها شروع به ساخت جملات ساده می‌کنند و می‌توانند نیازهای خود را بیان کنند. توانایی درک و پیروی از دستورات ساده نیز در این سنین بهبود می‌یابد.
مهارت‌های اجتماعی:
در این مرحله از رشد مهارت و عملکرد کودک، او شروع به بازی‌های اجتماعی و تعامل با هم‌سن و سالان خود می‌کند. آن‌ها شروع به یادگیری مفهوم نوبت گرفتن، همدلی و مشارکت در بازی‌های گروهی می‌کنند. این دوره زمانی است که شخصیت و هویت اجتماعی کودک به‌تدریج شکل می‌گیرد.
بیشتر بخوانید:
علل لکنت زبان در کودک و علائم آن و درمان سریع
کودکان پیش‌دبستانی (3 تا 6 سالگی)
در این مرحله، رشد مهارت و عملکرد کودک در زمینه‌های مختلفی تقویت می‌شود و به‌طور مستقل‌تری به کاوش محیط می‌پردازد. این دوره، زمانی است که کودکان به‌طور قابل توجهی در یادگیری و توسعه مهارت‌های اجتماعی و شناختی پیشرفت می‌کنند.
مهارت‌های حرکتی:
در این سن، کودکان توانایی بیشتری در انجام حرکات پیچیده پیدا می‌کنند. آن‌ها می‌توانند دوچرخه‌سواری کنند، به‌راحتی از پله‌ها بالا و پایین بروند و حتی توپ را با دقت بیشتری پرتاب کنند. مهارت‌های حرکتی ظریف آن‌ها نیز بهبود یافته و قادر به انجام کارهای پیچیده‌تری مانند بستن دکمه‌ها و زیپ‌ها هستند.
مهارت‌های زبانی و شناختی:
کودکان در این دوره توانایی گفتاری و زبانی پیشرفته‌تری پیدا می‌کنند. آن‌ها می‌توانند داستان‌های کوتاه بگویند، سوال بپرسند و جملات پیچیده‌تری بسازند. همچنین، توانایی آن‌ها در حل مسائل و بازی‌های فکری افزایش می‌یابد و شروع به درک مفاهیم زمان، اعداد و اشکال می‌کنند.
مهارت‌های اجتماعی و عاطفی:
در این سن، کودکان علاقه‌مند به ایجاد روابط دوستانه و بازی‌های گروهی هستند. آن‌ها یاد می‌گیرند که چگونه احساسات خود را کنترل کنند، با دیگران همکاری کنند و به قوانین اجتماعی پایبند باشند. این دوره، زمانی است که کودکان هویت فردی خود را بیشتر می‌شناسند و نقش‌های اجتماعی مختلف را درک می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
کلاس های هوش و خلاقیت برای کودکان
کودکان دبستانی (6 تا 12 سالگی)
گستردگی مهارت و عملکرد کودک در این دوره سبب می‌شود که او وارد دنیای مدرسه و آموزش می‌شود و مهارت‌هایش در زمینه‌های مختلف به‌طور جدی توسعه یابد.
مهارت‌های حرکتی و بدنی:
کودکان در این دوره، مهارت‌های بدنی پیچیده‌تری را مانند ورزش‌های تیمی و فعالیت‌های فیزیکی منظم را یاد می‌گیرند. آن‌ها از نظر هماهنگی عضلانی و دقت حرکات پیشرفت می‌کنند و قادر به انجام فعالیت‌های پیچیده‌تری هستند.
مهارت‌های شناختی و تحصیلی:
کودکان در این مرحله به‌طور متمرکزتری به یادگیری مفاهیم علمی، ریاضیات، خواندن و نوشتن می‌پردازند. توانایی آن‌ها در تفکر انتقادی و حل مسائل بهبود می‌یابد و علاقه‌مندی به موضوعات خاص مانند تماشا «کارتون کودک دوزبانه» افزایش می‌یابد.
مهارت‌های اجتماعی و اخلاقی:
در این سن، کودکان شروع به درک عمیق‌تر از قوانین اجتماعی، ارزش‌ها و هنجارها می‌کنند. آن‌ها روابط دوستانه و اجتماعی پایدارتری را تشکیل می‌دهند و به اهمیت همکاری و همدلی پی می‌برند.
بیشتر بخوانید:
آموزش کمک های اولیه به کودکان و اصول بهداشت فرد ی
رشد مهارت و عملکرد کودک دوزبانه
درک دقیق مهارت و عملکرد کودک دوزبانه برحسب سن، به مربیان کمک می‌کند تا به‌طور موثری در رشد و توسعه زبانی آن‌ها نقش‌آفرینی کنند. هر کودک با توجه به سرعت رشد و تجربه‌های شخصی خود، به شکل منحصربه‌فردی مهارت‌های چهارگانه زبان انگلیسی را یاد می‌گیرد. شناخت این مراحل و فراهم کردن محیط مناسب برای یادگیری، پایه‌ای محکم در جهت رشد سالم و موفقیت‌های آینده کودکان است.
تیم متخصص میس عطی؛ تصمیم دارد تا کودکان دلبند شما را در زمینه رشد و توسعه زبانی با روشی نوین پرورش دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با ما در ارتباط باشید.
منبع:
https://www.pacer.org/ec/early-development/ages-children-develop-specific-skills.asp